SERBEST RADİKALLER
Oksidatif stres altında olan, vücudumuzda oksijen çiftlenmiş elektronu olmayan iki ayrı atoma ayrılır. Tek başına dolaşan ve eksik elektronu olan bu atomlara serbest radikal denir.
Yemek yemek gibi vücudumuzun normal metabolik faaliyetleri sırasında oluşabilirler.Serbest radikaller kanser,kalp hastalıkları ve erken yaşlanmaya neden olurlar.
Serbest radikaller öncelikle hücre duvarına zarar vermeye başlar,miktarı arttıkça DNA'ya zarar verir, yapısını bozar, kanser, alzheimer, damar sertliği gibi hastalıklar böylece başlar. Vücudumuzda serbest radikalleri yok etmekle görevli maddeler vardır. Antioksidan etki yapan besinlerde serbest radikallerle savaşır.
Normal bir molekülün elektron kaybetmesi ile serbest radikal formu oluşur. Örneğin; C vitamini hücresel bir antioksidandır. Serbest radikallere tek elektron verip radikalleri indirgerken kendilerinin radikal formunu oluştururlar. Yine normal bir moleküle elektron transferi ile de serbest radikaller oluşur.
En fazla meyve ve sebzelerde bulunur. Özellikle renkli meyvelerde daha fazladır. Karpuz, kiraz, domates, havuç, bal kabağı, içeriği en zengin olan gıdalardır.
Elektronlar doğal yapıları gereği çiftler halinde bulunmak isterler, bu nedenle serbest radikal denen bu atomlar, elektronlarını çiftleyebilecekleri atom bulmak için vücudun altını üstüne getirirler. İşte bu süreç sırasında hücrelere, proteinlere ve DNA'ya zarar verirler.
Serbest radikaller” hücre içinde, mitokondiride şekerlerin ve yağ asitlerinin sindirilmesi sonucu yan ürün olarak ortaya çıkar. Bu normal bir işlemdir. Ne kadar sağlıklı olursanız olun vücuttaki serbest radikal oluşumunu engelleyemezsiniz. Nefes aldığınız her saniye vücutta belli bir oranda radikal oluşmaktadır.
Serbest radikalleri meydana getiren maddeler yediğimiz yiyeceklerde, aldığımız ilaçlarda soluduğumuz havada ve içtiğimiz sularda bulunabilir. Bunlar arasında kızarmış gıdalar, alkol, sigara, böcek ilaçları ve havayı kirleten maddeler de bulunur.